رژیم آب درمانی؛ بررسی تاثیرات نوشیدن آب بر لاغری

رژیم آب درمانی مدت‌هاست توجه بسیاری از افراد را که به دنبال کاهش وزن سریع و پاکسازی بدن هستند، به خود جلب کرده است. این افراد معمولاً به سراغ این روش می‌روند، زیرا آب کالری ندارد و شما می‌توانید به راحتی آن را مصرف کنید. با این حال، شما باید بدانید که نوشیدن آب، بر متابولیسم، اشتها و چربی‌سوزی تأثیر دارد، اما این تأثیرات به سادگیِ فرایند نوشیدن آب محدود نمی‌شود و ریزه‌کاری‌های مهمی در این زمینه وجود دارد.

آب بخش اصلی بدن شما را تشکیل می‌دهد و این عنصر حیاتی خودش را در سلامتی و عملکردهای ضروری بدن نشان می‌دهد. زمانی که درباره کاهش وزن صحبت می‌کنید، بیشتر دکترها و متخصصان مصرف آب را جزو نخستین راهکارها معرفی می‌کنند. اما آیا شما با نوشیدن آب به تنهایی می‌توانید وزن خود را کاهش دهید؟ ما قصد داریم در این مقاله با تکیه بر منابع علمی معتبر، تمام جنبه‌های این موضوع را بررسی کنیم و نکاتی را که کمتر به آن‌ها پرداخته‌اند با شما به اشتراک بگذاریم.

رژیم آب درمانی چیست؟

در رژیم آب درمانی، فرد تمام یا بیشتر کالری روزانه‌ را حذف و فقط آب می‌نوشد. عموماً این رژیم بین یک تا سه روز طول می‌کشد و Water Fasting یکی از اصطلاحات کلیدی انگلیسی این رژیم در منابع علمی است. افراد به امید کاهش وزن سریع یا سم‌زدایی سراغ این رژیم می‌روند و معمولاً مصرف ۸ تا ۱۲ لیوان آب در روز را رعایت می‌کنند.

با این حال، حذف وعده‌های غذایی باعث می‌شود بدن به سرعت آب اضافی و گلیکوژن را مصرف کند. بیشتر کاهش وزن اولیه، مربوط به از دست دادن آب است نه چربی. استفاده از آب معدنی یا فیلتردار حین این رژیم توصیه می‌شود و برخی منابع، افزودن چند قطره لیمو یا سرکه سیب را با نظر پزشک پیشنهاد می‌دهند تا میزان سم‌زدایی افزایش یابد.

تاثیر نوشیدن آب بر متابولیسم و چربی‌سوزی

آب محرک قوی متابولیسم است و مصرف ۵۰۰ میلی‌لیتر آب سرد حدود ۳۰ درصد سوخت‌وساز بدن را تا یک ساعت افزایش می‌دهد. این پدیده به نام Water-Induced Thermogenesis شناخته می‌شود و باعث تحریک اعصاب سمپاتیک و کالری‌سوزی بیشتر می‌شود. استفاده از آب سرد باعث مصرف انرژی برای گرم کردن آب به دمای بدن می‌شود که این خود فرایند چربی‌سوزی را تقویت می‌کند.

اگر شما پیش از وعده‌های غذایی آب بنوشید، با پرکردن معده، اشتهای خود را کاهش می‌دهید. این رفتار به شما کمک می‌کند کالری کمتری در طول روز مصرف کنید و میل به ریزه‌خواری را کم کنید. دانشمندان در مطالعات خود نشان داده‌اند افرادی که آب کافی می‌نوشند، سریع‌تر وزن کم می‌کنند. زمانی که شما زمان و دفعات نوشیدن آب را به‌درستی تنظیم کنید، نتیجه بهتری در کنترل اشتها به دست می‌آورید. مصرف تدریجی آب در فواصل کوتاه، تاثیر موثرتری بر مدیریت اشتها و پیشگیری از پرخوری دارد.

جدول زیر مکانیزم‌های اصلی تأثیر آب بر لاغری را نشان می‌دهد:

فواید و عوارض رژیم آب درمانی

رژیم آب درمانی مزایایی مثل سم‌زدایی، احساس سبکی و کاهش اشتها دارد. وقتی فقط آب می‌نوشید، مواد زائد راحت‌تر از بدن دفع می‌شود و عملکرد کلیه‌ها بهتر خواهد بود. همچنین با محدودیت کالری، بدن مجبور به مصرف ذخایر انرژی می‌شود که به کاهش وزن کوتاه‌مدت منجر می‌شود. این رژیم همچنین گاهی به افراد در ترک عادات ناسالم غذایی کمک می‌کند یا آغازگر تغییر سبک زندگی سالم‌تر می‌شود.

از سوی مقابل، این رژیم عوارض جدی دارد و اجرای خودسرانه‌ی آن خطرناک است. قطع ناگهانی مواد غذایی موجب ضعف، سرگیجه و افت ناگهانی فشار خون می‌شود. کمبود املاح مثل سدیم و پتاسیم مشکلات عضلانی و عصبی ایجاد می‌کند و باعث خستگی و حتی تپش قلب می‌شود. اگر بیماری خاص یا مشکل کلیوی دارید، به هیچ وجه سراغ این رژیم نروید. حتی افراد سالم بی‌دلیل نباید رژیم آب را بیش از سه روز ادامه دهند چون احتمال آسیب جدی وجود دارد.

تفاوت کاهش وزن سریع با آب و کاهش وزن پایدار

کاهش وزن در روزهای اول رژیم آب درمانی اغلب چشمگیر است. اما بیشتر این کاهش وزن حاصل دفع آب و خالی‌شدن ذخایر گلیکوژن عضلات است. وقتی به رژیم عادی بازمی‌گردید، وزن کاهش‌یافته بازمی‌گردد. بنابراین کاهش وزن واقعی و ماندگار با رژیمی متعادل، تغذیه‌ی سالم و کنترل استرس حاصل می‌شود نه افراط در آب درمانی.

شما با نوشیدن آب کافی، فرایند کاهش وزن خود را به طور مؤثر حمایت می‌کنید اما هرگز جای غذا را با آب عوض نمی‌کنید. وقتی رژیم متعادلی را دنبال می‌کنید، مواد معدنی، ویتامین‌ها و پروتئین‌های مورد نیاز بدن خود را تأمین می‌کنید و به بدن اجازه می‌دهید تا بافت چربی را به صورت تدریجی و سالم بسوزاند. انتخاب رژیم اصولی به شما کمک می‌کند ریسک ریزش مو، احساس ضعف و بازگشت وزن را به حداقل برسانید. اگر ورزش منظم و خواب کافی را هم به سبک زندگی خود اضافه کنید و آب فراوان بنوشید، نتیجه کاهش وزن شما پایدار و سلامت کلی بدن‌تان تضمین می‌شود.

نکات مهم و کمتر گفته شده درباره رژیم آب

• نوشیدن آب با حجم پایین‌ترین ولی در دفعات بیشتر (هر 30 دقیقه کمی آب) تاثیر قوی‌تری بر کنترل اشتها دارد.
• کیفیت املاح و pH آب مصرفی بر میزان تأثیر رژیم آب بر متابولیسم بدن نقش دارد.
• افزودن چند قطره آب‌لیمو یا سرکه سیب به آب ولرم می‌تواند فرایند سم‌زدایی را افزایش دهد (در حد کم و با نظر کارشناسان تغذیه).
• مصرف آب خنک، نه خیلی سرد یا خیلی گرم، برای معده حساس افراد مناسب‌تر است.
• خواب کافی و استراحت خوب در کنار این رژیم ضروری است. کم‌خوابی تأثیر معکوس دارد.
• افراد سالمند، بیماران مزمن و مادران باردار از رژیم آب درمانی پرهیز کنند.

نتیجه‌گیری

رژیم آب درمانی می‌تواند باعث کاهش وزن سریع و موقت شود اما راهی ایمن، ماندگار و بدون ریسک برای لاغری نیست. این رژیم باعث دفع آب و بخشی از مواد زائد می‌شود اما نمی‌تواند به تنهایی چربی‌های انباشته را از بین ببرد. اگر به دنبال کاهش وزن اصولی هستید، یاد بگیرید نوشیدن آب کافی را با تغذیه سالم و سبک‌زندگی فعال همراه کنید. رژیم‌های سختگیرانه و افراطی همیشه با خطر کمبود مواد مغذی، بازگشت وزن و آسیب به بدن همراه هستند. برای لاغری سالم، از راهکارهای پایدار مثل رژیم متنوع، آب کافی، ورزش و خواب کافی استفاده کنید.

سوالات متداول

۱. آیا نوشیدن آب قبل غذا برای لاغری کافی است؟ خیر؛ مکمل رژیم سالم و فعالیت بدنی است و کافی نیست.

۲. رژیم آب درمانی چند روز مناسب است؟ نهایتا سه روز با مشورت پزشک توصیه می‌شود.

۳. آب گرم بهتر است یا سرد برای لاغری؟ تفاوت چشمگیری وجود ندارد؛ انتخاب به تحمل هر فرد بستگی دارد.

۴. آیا رژیم آب برای همه مناسب است؟ خیر؛ افراد با بیماری خاص باید اجتناب کنند.

۵. نوشیدن آب با معده خالی عوارض دارد؟ در افراد سالم معمولا بی‌خطر است اما متوسط مصرف کنید.