زایمان سزارین، که به آن عمل سزارین یا زایمان با برش شکم هم گفته می‌شود، نوعی زایمان است که در آن نوزاد به جای عبور از کانال زایمان، از طریق برشی در شکم و رحم مادر به دنیا می‌آید. این عمل جراحی، گاه به عنوان راهی نجات دهنده برای مادر و نوزاد در شرایطی که زایمان طبیعی خطرناک است، انجام می‌شود.
هشدار به بانوان باردار: خوابیدن روی کمر ممنوع
دلایل زایمان سزارین
- مشکلات سلامتی مادر: مواردی مانند دیابت، پرفشاری خون، بیماری های قلبی، جفت سرراهی، حاملگی دوقلو یا چند قلو، سابقه سزارین قبلی، بزرگ بودن نوزاد، عفونت رحم یا واژن، و ناهنجاری های رحم می توانند زایمان طبیعی را خطرناک کرده و سزارین را ضروری کنند.
- مشکلات سلامتی جنین: کمبود اکسیژن جنین، وضعیت بریچ (قرار گرفتن جنین در حالت پا به پایین)، ناهنجاری های مادرزادی جنین و پیچ خوردگی بند ناف از جمله دلایلی هستند که سلامتی جنین را در زایمان طبیعی به خطر انداخته و نیاز به سزارین را ایجاد می کنند.
- درخواست مادر: در برخی موارد، ممکن است مادر به دلیل ترس از زایمان طبیعی یا تمایل به زایمان برنامه ریزی شده، را انتخاب کند.
انواع سزارین
- سزارین انتخابی: این نوع سزارین به درخواست مادر و با صلاحدید پزشک انجام می شود.
- سزارین اورژانسی: زمانی که زایمان طبیعی به طور ناگهانی خطرناک می شود و جان مادر یا نوزاد در معرض خطر قرار می گیرد، سزارین اورژانسی انجام می شود.
مراحل عمل سزارین
- بیهوشی یا بی حسی: مادر با تزریق داروهای بی حسی یا بیهوشی، ناحیه شکم و رحم بی حس یا بیهوش می شود.
- برش: جراح برشی در ناحیه شکم و رحم مادر ایجاد می کند. نوع برش می تواند افقی در ناحیه زیر شکم (معمول ترین نوع) یا عمودی از ناف تا ناحیه شرمگاهی باشد.
- خروج نوزاد: جراح، جفت و مایع آمنیوتیک را خارج کرده و سپس نوزاد را به دنیا می آورد.
- بخیه زدن: پس از خروج جفت و نوزاد، جراح برش های رحم و شکم را با بخیه یا منگنه می بندد.
ریکاوری بعد از زایمان سزارین
- بستری در بیمارستان: مادر به طور معمول 2 تا 4 روز بعد از سزارین در بیمارستان بستری می شود.
- دارو: برای تسکین درد، آنتی بیوتیک برای جلوگیری از عفونت و سایر داروهای لازم تجویز می شود.
- فعالیت: مادر باید به تدریج راه رفتن و فعالیت را شروع کند. از بلند کردن اجسام سنگین و فعالیت های شدید تا چند هفته خودداری کند.
- مراقبت از زخم: محل برش باید تمیز و خشک نگه داشته شود و طبق دستور پزشک پانسمان شود.
- وضعیت روحی: برخی از مادران بعد از سزارین دچار افسردگی پس از زایمان می شوند. در صورت مشاهده علائم افسردگی باید به پزشک یا متخصص سلامت روان مراجعه کرد.
مزایای سزارین
- زایمان بدون درد: مادر در حین عمل سزارین دردی را حس نمی کند.
- کاهش خطر پارگی واژن: در سزارین پارگی واژن و پرینه اتفاق نمی افتد.
- زایمان برنامه ریزی شده: سزارین می تواند در زمان مشخصی و طبق برنامه انجام شود.
- ایمنی برای برخی مادران و نوزادان: در شرایطی که زایمان طبیعی خطرناک است، سزارین می تواند جان مادر و نوزاد را نجات دهد.
معایب زایمان سزارین
- عمل جراحی: زایمان یک عمل جراحی با خطرات و عوارض خاص خود مانند خونریزی، عفونت، لخته شدن خون و آسیب به اندام های داخلی است.
- درد و ناراحتی بعد از عمل: مادر بعد از سزارین درد و ناراحتی را تجربه می کند که به تدریج با دارو و مراقبت های لازم برطرف می شود.